Gerrit II Hofmans (14)

Wrijver (1)

Op 23 oktober 1880 verscheen in de Dordrechtsche Courant de volgende advertentie.

Een zelfde advertentie verscheen daarna nogmaals – in de edities van 26 oktober, 30 oktober en 9 november 1880.

Vervolgens verscheen driemaal achtereen een wat beknoptere advertentie.

Gezien zijn verdere carrière lijkt het onwaarschijnlijk dat Gerrit na zijn eerste veroordeling heeft overwogen om zijn activiteiten als kwakzalver te beëindigen. Niet alleen moest er brood op de plank komen, hij was ook ten diepste overtuigd van de heilzame werking van zijn behandelingen. Dat neemt niet weg dat hij een gewaarschuwd man was en vermoedelijk heeft hij aanvankelijk geprobeerd onder de radar van de Rotterdamse justitie te blijven. Nieuwe advertenties in De Maasbode heb ik niet aangetroffen en het lijkt erop dat hij ook niet heeft geadverteerd in de Nieuwe Rotterdamsche Courant.*

Naar de redenen waarom hij eind oktober naar Dordrecht uitweek, moeten we gissen. Wellicht begon zijn Rotterdamse klandizie op te drogen door onvoldoende publiciteit, maar het is ook mogelijk dat hij van de politie een dringend advies kreeg om te stoppen met zijn activiteiten. Dordrecht was in ieder geval goed te bereiken. In 1877 was het laatste stuk van de spoorlijn Breda-Dordrecht-Rotterdam voltooid met de overspanning van de Nieuwe Maas door de Willemsspoorbrug. De treinreis van station Delftsche Poort naar station Dordrecht zal niet veel meer dan een halfuur hebben geduurd, en in Dordrecht was het nog zo’n 20 minuten lopen naar Hotel Bellevue.

Uiteindelijk verloor Gerrit toch alle voorzichtigheid uit het oog een plaatste hij een ronkende advertentie in de NRCt.

Een maand later stond Gerrit ten tweeden male voor de rechtbank. De aanklacht luidde nu,

‘als zoude hij, zonder eenige bevoegdheid tot de uitoefening van genees- of heelkunde te bezitten, in het dagblad de Nieuwe Rotterdamsche Courant, van 29 December 1880, te Rotterdam uitgegeven – en dus in het openbaar – door eene van zijnentwege ingezondene advertentie hebben aangekondigd, dat hij asthma, rhumatiek en zenuwkramp geneest en deswege te consulteren is.’

__________
* De jaargangen 1870-1909 van de NRCt zijn nog niet opgenomen in Delpher, waardoor systematisch zoeken in deze periode onmogelijk is. Ik heb mij dan ook moeten beperken tot het doornemen van de nummers uit dezelfde weken als waarin de advertenties van Gerrit in De Maasbode en in de Dordrechtse Courant werden geplaatst.

[5 februari 2019 / 26 juni 2020]

Vervolg.

Naar Inhoud.