Tussendoor (17)

Een babyfoto

Mijn vader woonde de laatste jaren van zijn leven in een aanleunwoning met twee kamers, een keukentje en een wc/badkamer. Na zijn dood troffen wij in dit kleine appartement een reusachtig archief aan, bestaande uit talloze ordners en dozen, gevuld met vele honderden brieven en andere papieren. Aan mij de taak om deze correspondentie te ordenen, te schiften en deels te retourneren aan de diverse afzenders of hun nazaten.

Te midden van al dit papier bevond zich een op karton geplakte foto van een mij onbekende baby. Een paar dagen geleden kwam ik deze foto weer eens tegen, toen ik vruchteloos op zoek was naar een heel ander document. Deze keer draaide ik de foto ook om en tot mijn verbijstering zag op de achterkant de volgende aantekening, geschreven in het typerende handschrift van mijn vader: JPA Hofmans 21/6 1868 – …/2 1951.* De baby op de foto zou dus mijn grootvader zijn.

Bij nader inzien leek mij dit toch wel heel onwaarschijnlijk. Om te beginnen zag de foto er recenter uit dan de foto’s die ik ken uit de jaren zestig en zeventig van de 19^e eeuw. Afgezien daarvan was de foto, blijkens de opdruk op de achterkant, gemaakt  door het atelier van M. Büttinghausen, gevestigd ‘Amsterdam, Spui 15 b. de Kalverstraat’, terwijl mijn grootvader in Rotterdam was geboren. Vervolgens bleek dat de van oorsprong Duitse fotograaf Max Büttinghausen zich pas in 1873 in Amsterdam had gevestigd en pas in 1894 het pand aan Spui 15 had betrokken; mijn grootvader was toen 26!

Max Büttinghausen overleed in 1906, maar de zaak werd onder de oude naam voortgezet door zijn zoon Ernst Büttinghausen. Ik dacht dan ook in tweede instantie dat het dus wel een foto van mijn vader zou zijn. Maar als ik de babyfoto vergelijk met een latere foto van mijn vader, twijfel ik. 

De gelijkenis van de baby met mijn vaders zusje Edith lijkt mij daarentegen veel groter. Maar dan blijft de vraag waarom mijn grootouders voor die babyfoto niet ook naar Max Büttinghausen zouden zijn gegaan.

Vervolg
Ik stond op het punt om dit stukje te publiceren, toen ik bedacht dat het toch wel eigenaardig was dat deze babyfoto op een stuk karton geplakt was, terwijl alle andere foto’s van atelier Max Büttinghausen één geheel met dat karton vormden. Daarop probeerde ik voorzichtig om de babyfoto van het karton te scheiden. Dat lukte min of meer, met als resultaat dat zich achter de babyfoto een tweede foto bleek te bevinden, dit keer wel degelijk van mijn grootvader.

Hoe oud was Jan op deze foto? Minimaal 26, maar vermoedelijk een stuk ouder. Mogelijk is de foto gemaakt toen hij met mijn grootmoeder trouwde. Dat was in 1907; hij was toen 39.

En bij nader inzien is die babyfoto waarschijnlijk van veel later datum, misschien wel van na de tweede wereldoorlog. Maar van wie is hij dán?

Vervolg 2
Met behulp van Delpher heb ik inmiddels de slecht leesbare tekst op de achterkant kunnen reconstrueren:

ATELIER MODERN 
Joh. Klein
De Clecqstraat 81
Amsterdam W. Telefoon 83992

Voor zover ik kan nagaan, bestond dit atelier na 1945 niet meer.
Blijft de vraag wie dit was.

___________
* De correcte sterfdatum was 14 maart 1950.

[12 maart 2022 / 24 juni 2022]

Inhoud.