Reinier Lindeman (5)

De Pyramide van Austerlitz

De jonge François Dumonceau moet het kamp van Zeist op een zonnige dag hebben bezocht, maar er viel in de zomer van 1804 ook regen – heel veel regen. De tenten van de soldaten liepen geregeld onder en er braken ziekten uit. En ondanks alle exercities, oefeningen en manoeuvres heerste er ook verveling onder de soldaten.

Marmont besloot de tenten te laten vervangen door barakken en bedacht een project om de verveling te verdrijven.
Dumonceau jr zou later de metamorfose van het kamp beschrijven:

Toen ik een jaar later weer in het kamp kwam, was het totaal veranderd. De tenten waren vervangen door op gras gebouwde barakken, bedekt met stro. Aan de rechterkant van het kamp was er een enorme vierkante met gras bedekte piramide, waar bovenop een houten obelisk stond, ongeveer 15 meter hoog. Aan de binnenkant van de obelisk was een trap naar de top, en daar kon je door de dakvensters genieten van een groots uitzicht. Ieder van de vier zijden was aan de onderkant voorzien van een grote stenen plaat, die verschillende inscripties bevatte. Ik kan me helaas niet meer herinneren wat er op stond, maar wel dat die in het midden was opgedragen aan keizer Napoleon.

Deze piramide was in weinige dagen in de voorgaande herfst gebouwd door de soldaten van het kamp. Zij hadden dit werk met zeer veel plezier gedaan, en de commandanten en generaals werkten met hen mee.*

Er was overigens dat jaar nog meer gebeurd. Op 18 mei 1804 had de Franse senaat Napoleon de titel ‘keizer der Fransen’ verleend en op 2 december 1804 had deze zichzelf met groot ceremonieel gekroond.
Tot zijn grote teleurstelling was generaal Marmont bij die gelegenheid niet bevorderd tot maarschalk, zoals dat met veel van zijn collega’s wél was gebeurd.**

De piramide staat bekend als de Pyramide van Austerlitz, maar werd aanvankelijk de ‘Marmontberg’ genoemd. In 1804 moest de slag bij Austerlitz nog plaatsvinden en de naamsverandering werd pas doorgevoerd in 1806, op uitdrukkelijk bevel van koning Lodewijk Bonaparte.
Dat was een tweede teleurstelling voor Marmont.

Na de Bataafs-Franse tijd raakte het bouwwerk in verval, zoals ook door Dumonceau werd geconstateerd.

Toen ik bijna 25 jaar later weer op die plek kwam, was de piramide niet meer dan een vormloos bergje. De houten obelisk was weg. De grote stenen met inscripties zijn ook verdwenen; ik heb één stuk teruggevonden, staande tegen een hut in de omgeving.’*

De piramide is sindsdien verschillende malen gerestaureerd en daarna opnieuw in verval geraakt, maar tegenwoordig verkeert hij weer in volle glorie.

Ik ben er nooit geweest, maar misschien moet ik er toch eens heen.

__________
* Citaten ontleend aan: Mémoires du général comte François Dumonceau 1790-1811, publicé d’après le manuscrit original par Jean Puraye, Brepolis-Bruxelles, 1958. De (vrije) vertaling heb ik van internet.
** Generaal Marmont (1774-1852) werd in 1808 alsnog tot maarschalk benoemd. In 1814 liep hij over naar de Bourbons en na hun val in 1830 nam hij de wijk naar Wenen en Venetië.

[10 juli 2019]

Vervolg.

Naar Inhoud.