Gerrit II Hofmans (8)

Johannes Petrus Aloysius

Aangezien de Jason uit Rotterdam vertrok, heeft Gerrit waarschijnlijk opnieuw afscheid kunnen nemen van Clasien en de kleine Henk. Dat zal dan een dramatisch vaarwel zijn geweest: Clasien liep op alle dagen en het was algemeen bekend dat een aanzienlijk deel van de Indiëgangers hun verblijf in de tropen niet zou overleven.

Isaac Israëls maakte vijftien jaar later een prachtig schilderij van een dergelijke afscheid.

het-transport-der-kolonialen-isaac-israels-45784-copyright-kroller-muller-museum

Hoe dramatisch het vertrek naar Nederlands Indië in de praktijk kon uitpakken, blijkt uit de volgende twee advertenties:

1868.06.02 (2) nrct — NRCt van 2 juni 1868. De advertentie verscheen ook in diverse andere kranten.

Het was inderdaad een laatste vaarwel.

1869.02.13 Java-bode — Java-bode van 13 februari 1869.

Drie weken en één dag na het vertrek van Gerrit beviel Clasien van een zoon – Johannes Petrus Aloysius, mijn grootvader.

1868.06.21 geboorte johannes petrus aloijsius — Op heden den vierentwintigsten Junij Achttien honderd Acht en Zestig, is voor mij Ambtenaar van den Burgerlijken Stand van Rotterdam, in het huis der Gemeente, verscheenen: Dirkje van Brummen huisvrouw van Petrus van der Ven, van beroep vroedvrouw, oud vijftig jaren, wonende Spuiwater 7 354, welke mij heeft verklaard dat op den eenentwintigsten dezer des namiddags ten vijf ure, aan de Visschersdijk 4 – 315 is geboren een kind van het mannelijk geslacht, uit Clasina Christina Houtman, van beroep zonder, wonende aldaar, huisvrouw van Gerardus Adrianus Petrus Hofmans, schoenmaker, mede wonende aldaar, welk kind zal genoemd worden Johannes Petrus Aloijsius. De genoemde verklaring is geschied in tegenwoordigheid van Nicolaas Willebrands, van beroep zonder, oud eenenzeventig jaren, wonende Hoogstraat 4/389 en van Johannes Ooms, van beroep zonder, oud negenenvijftig jaren, wonende in de Vogelzang 7 317 (?). En heb ik hiervan deze akte opgemaakt, welke na voorlezing door de aangeefster, getuigen en mij is onderteekend. [Volgen de handtekeningen].

De eerste twee namen zullen Gerrit en Clasien wel samen hebben afgesproken, de derde naam heeft zij ongetwijfeld gekozen, omdat 21 juni de naamdag was (en is) van de Heilige Aloysius Gonzaga.

Opvallend in de geboorteaangifte is allereerst het adres: Visschersdijk 315. Daar woonde de familie Houtman. Kennelijk was Clasien met de kleine Henk bij haar ouders ingetrokken. Of zij daar is blijven wonen of na verloop van tijd weer is teruggekeerd naar de Hoogstraat, valt niet op te maken uit het bevolkingsregister.*
Opvallend is daarnaast dat bij de aangifte kennelijk is beweerd dat Gerrit op dat moment op hetzelfde adres woonde, terwijl hij inmiddels al een paar weken op weg was naar Indië.

__________
* Het Rotterdamse Bevolkingsregister uit deze tijd is buitengewoon slecht bijgehouden. Het storendst is het ontbreken van verhuisdata, waardoor we wel de volgorde van de verschillende adressen kunnen vaststellen, maar geen idee hebben hoelang het verblijf op elk van die adressen heeft geduurd. Afgezien daarvan is in het Bevolkingsregister geen spoor te vinden van de ruim driejarige afwezigheid van Gerrit.

[26 januari 2019 / 26 juni 2020]

Vervolg.

Naar Inhoud.