Gerrit II Hofmans (9)

Ziekenoppasser in Indië

De carrière van Gerrit in Nederlandsch-Indië zou nog geen drie jaar duren; op 25 april 1871 werd hij ‘wegens ligchaamsgebreken’ teruggezonden naar Nederland. De terugreis met de Gijsbert Karel Graaf van Hogendorp duurde aanzienlijk langer dan de heenreis – 125 tegen 99 dagen – en het schip kwam op 27 augustus aan te Nieuwediep. Kort daarna werd Gerrit definitief uit dienst ontslagen. Bij wijze van ‘onderstand’ kreeg hij nog eenmalig ƒ 100 uitgekeerd.

Veel informatie over Gerrits activiteiten in Nederlandsch-Indië heb ik niet gevonden. In kolom 6 van het Stamboek, getiteld ‘Gedane veldtogten, bekomene wonden, uitstekende daden, wanneer en op welke wijze van de dienst afgegaan’, staat slechts één woord:

Ziekenoppasser.

Zelf zou hij jaren later het volgende schrijven over zijn ervaringen als ziekenoppasser op Java:

Alhoewel ik niet de eer heb me te kunnen beroemen op een diploma als arts of een ander bewijs tot uitoefening van eene of een andere tak op het gebied der geneeskunst; zoo heb ik toch het groote voorrecht gesmaakt in de Sexciekamer en in verschillende hospitalen op Java groote praktische vindingen te kunnen opdoen.
Steeds een warm, kloppend hart hebbende voor de geneeskunst, gepaard aan innergie en een vaste wil, heeft me; omdat de gelegenheid mij daarvoor met honderden gevallen voorkwam, zoowel bij levenden als dooden lichamen een scherpe blik doen slaan op eene der vreselijkste kwalen, waarmede helaas zoovelen van het menschdom geteisterd zijn, namelijk: de Aschtma; ik heb na jaren arbeid en zoekens ten koste vaak van mijne nachtrust, haar leeren kennen in hare wording dus met andere woorden haar ontstaan, haar zijn en het eindelijk ten grave slepen harer tallooze slachtoffers.
Uit Gerrits Memorie van verdediging d.d. 16 augustus 1882.

Intussen heb ik vastgesteld dat over Gerrits Indische tijd wellicht toch nog iets meer is te vinden, maar nader onderzoek zal nog even op zich moeten laten wachten.

[25 januari 2019 / 1 juni 2020]

Vervolg.

Naar Inhoud.