De stamvader
Over het leven van Pieter Hofmans tijdens zijn huwelijk met Cornelia Egmonts weten we het een en ander; over zijn leven vóór die tijd weten wij niets – met twee mogelijke uitzonderingen: zijn vader heette Magiel (= Michiel, Michael) en hij was afkomstig uit Venloo.
De zaak is echter minder eenduidig dan zij lijkt.
Om te beginnen is er een document uit 1728, waarin Pieter wordt vermeld als Pieter Mertense Hoffmans. Dat betekent dat zijn vader niet Magiel, maar Merten (= Marten, Martinus) zou hebben geheten. Een argument hiervoor vinden we in de namen van zijn zonen. Het was destijds goed gebruik de eerste twee zonen te vernoemen naar hun grootvaders. De oudste zoon van Pieter en Cornelia heette Martinus – dus niet Michael – en de tweede zoon werd Gerardus genoemd, naar Cornelia’s vader. Na deze Gerardus (die jong overleed) volgden nog drie zoons, maar geen van hen werd Michael genoemd.
Vervolgens rijst de vraag welke plaats met ‘Venloo’ wordt bedoeld. Voor ons is dat de stad Venlo in Limburg, maar tijdgenoten in het Land van Altena zullen eerder aan Loon op Zand hebben gedacht. De naam van deze heerlijkheid was destijds Venloon of Venloen, terwijl ook de variant Venlo op ’t Zand voorkwam. Loon op Zand lag destijds op slechts 2,5 uur lopen van Dussen, en er waren meer contacten tussen beide plaatsjes. Zo was de hele familie Egmonts in 1712 vanuit Loon op Zand naar Dussen verhuisd, terwijl kort voor het huwelijk van Pieter en Cornelia een andere inwoner van ‘Venloen’ voor Schout en Schepenen was getrouwd met een inwoonster van Dussen.
En dan is er het beroep van Pieter: hij was schoenmaker, net als zijn schoonvader Gerrit Egmonts.
Loon op Zand als Pieters plaats van herkomst ligt dus voor de hand, terwijl ik niet zou weten waarom iemand destijds uit Venlo zou vertrekken om zich uiteindelijk te vestigen in een plaatsje als Dussen.
Niettemin brengt dit alles ons niet veel verder. Uitvoerig onderzoek in de doopregisters van zowel Venlo als Loon op Zand leidt tot de onontkoombare conclusie dat daar nooit een Petrus Hofmans als zoon van een Michael of Martinus Hofmans is gedoopt. Het spoor terug loopt hier dus dood.
Dat neemt niet weg dat het mij het meest waarschijnlijk lijkt dat onze stamvader Pieter Martense Hofmans afkomstig was uit Loon op Zand (al is hij daar waarschijnlijk niet geboren), dat hij daar contact had met de familie Egmonts, dat hij wellicht ook in de leer is geweest bij zijn latere schoonvader Gerrit Egmonts, en dat de verhuizing van de familie Egmonts naar Dussen voor hem aanleiding is geweest om zich daar ook te vestigen.
Bewijzen kan ik echter niets.
[26 maart 2018 / 11 augustus 2020]
Drie eeuwen Hofmans 
2 gedachten over “Pieter I Hofmans (2)”