Auteur: Erik Hofmans

Hoge adel

Omstreeks 1500 – ‘toen iedereen in Nederland nog gewoon katholiek was’ – bestond ‘Nederland’ nog helemaal niet, evenmin trouwens als ‘België’. Wat wél bestond, was een aantal staatjes – graafschappen, hertogdommen, heerlijkheden, bisdommen – waarvan het merendeel door huwelijken, vererving, chantage, koop en verovering in het bezit was gekomen van één en dezelfde landsheer. Vanaf 1506 was dat Karel van Luxemburg, uit het huis Habsburg.*

Al deze staatjes (‘provincies’ of ‘gewesten’) hadden hun eigen wetten en gewoonten, en binnen die staatjes genoten met name de verschillende steden weer allerlei privileges. Lees verder “Katholiek in Nederland (3)”

Ketters

Omstreeks 1500 was iedereen in Nederland nog gewoon katholiek.
Vijftig jaar later hadden de katholieken in Nederland hun monopoliepositie verloren.
Nog eens vijftig jaar later werden katholieken beschouwd als derderangs burgers.

Wat was er in die tussentijd gebeurd? Lees verder “Katholiek in Nederland (2)”

Nalatenschap

Na overlijden en uitvaart volgt onvermijdelijk een naspel, georkestreerd door de fiscus, in de vorm van een aangifte voor de successierechten (inmiddels erfbelasting geheten) en daarna eventueel nog een aanslag. In het geval van Willem Hendrik werd de aangifte gedaan door executeur testamentair Christiaan Krebbers, de man van Maria Hofmans.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (slot)”

Overlijden

Op 11 maart 1896, exact zes jaar na het opmaken van zijn testament, overleed Willem Hendrik in het Sint Antoniusgesticht aan de Nieuwe Binnenweg. Hij was 84 jaar en 11 dagen oud geworden – een familierecord dat 82 jaar zou standhouden.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (20)”

Catharina van Steenhoven (2)

Op 19 februari 1890 overleed Catharina van Steenhoven, 74 jaar oud en inmiddels bijna 40 jaar getrouwd met Willem Hendrik. Zij had zeven kinderen gebaard, waarvan er twee nog in leven waren: Maria Hofmans, getrouwd met Christiaan Krebbers, en Johanna Hofmans, die religieuse was.*

Catharina werd op 22 februari ter aarde besteld op de R.K. Begraafplaats aan de Nieuwe Crooswijkseweg.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (18)”

Niks?

Toen ik een jaar of 6 was, logeerde ik een paar dagen bij de ouders van mijn moeder. Naast hen woonde een beeldschoon meisje, even oud als ik, waarop ik mij hevig verliefde.
’s Avonds, aan tafel, verklaarde ik dat ik later met haar wenste te trouwen.

‘Dat kan niet’, sprak mijn opa, ‘ze zijn katholiek.’
‘Katholieken trouwen niet met andere mensen.’

Lees verder “Katholiek in Nederland (1)”

Testament

Tien dagen na de dood van Catharina van Steenhoven werd Willem Hendrik 78, en weer tien dagen later, op 11 maart 1890, compareerde hij voor Dieles Johannes Schrauwen, notaris te Rotterdam, om (voor de laatste keer) zijn testament op te maken.

Uit het testament blijkt dat Willem Hendrik nu dan toch ‘met pensioen’ was: hij wordt aangeduid als particulier. Verder zien we dat de gehanteerde formuleringen nauwelijks afwijken van het huidige notariële jargon.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (19)”

Familie

Gisteren was ik in het Stadsarchief van Rotterdam, deze keer om het testament van Willem Hendrik uit 1890 te raadplegen (waarover binnenkort meer). Dat gaf mij de gelegenheid om ook paar aktes van de Burgerlijke Stand te bekijken, waaronder de overlijdensakte van Cornelia (Godefrieda) Hofmans. En die gaf antwoord op een vraag die ik mij al vaker had gesteld: in hoeverre hadden de familieleden in de Rotterdamse diaspora contact met elkaar?

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (17)”

Alle cliënten van Tot aller Welzijn werden ingeschreven in een Inschrijfboek. Op de site van Jaap Sierag vind je hier een bestand met de gegevens van de eerste 1.645 leden, ingeschreven in de periode 24 september 1838 t/m 28 december 1840 (dus nog voor de indiensttreding van Willem Hendrik bij het fonds). In dit bestand wordt één familielid vermeld, Cornelia Godefrieda Hofman, weduwe C. Vermeer.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (16)”

In twee eerdere afleveringen over Willem Hendrik berekende ik hoeveel hij als bode bij Tot aller Welzijn verdiend zou kunnen hebben. Ik kwam toen tot een schatting van circa ƒ 2,50 per week voor 1841 en van circa ƒ 8,55 per week voor 1847.

Afgelopen dinsdag was ik op bezoek bij Nationale Nederlanden in Ede, waar het archief van Tot aller Welzijn wordt bewaard. Dat gaf mij de gelegenheid mijn schattingen te verifiëren.

Lees verder “Willem Hendrik Hofmans (15)”