Zutphen, Den Haag
Gerrit keerde in augustus 1893 terug naar Amsterdam, maar in de loop van december werd hem daar, ondanks al zijn grootspraak, de grond te heet onder de voeten. Het lijkt aannemelijk dat Justitie opnieuw een proces voorbereidde en mogelijk heeft ook de publicatie van het uitgebreide artikel in het maandblad van de Vereeniging tegen de Kwakzalverij een rol gespeeld. Op 11 januari 1894 nam hij de wijk naar Zutphen.
Amsterdam
Het ‘Maandblad uitgegeven door de Vereeniging tegen de Kwakzalverij’ verscheen voor het eerst in januari 1881 en bestaat nog steeds, zij het inmiddels onder een gewijzigde naam. De Vereeniging had destijds 163 leden; in 1894 waren dat er 871. Gerrit Hofmans figureerde tijdens zijn leven diverse malen in dit blad. Hieronder de tekst van een artikel uit het decembernummer van 1893 (Gerrit woonde toen nog in Amsterdam). Het stuk is hier en daar ingekort en de spelling is aangepast.
Den Haag, Amsterdam
Op 20 augustus 1892 vertrok Gerrit naar Den Haag, waar hij iets langer dan een jaar zou blijven. Teruggekeerd in Amsterdam (eind augustus 1893) maakte hij in twee advertenties duidelijk dat hij geenszins van plan was voortaan een toontje lager te zingen. En uit een brief die ik aantrof in zijn nalatenschap, blijkt dat hij in die tijd zeker niet door iedereen als een charlatan werd beschouwd.
Amsterdam
Het vonnis van de kantonrechter in de zaak die ik in mijn vorige stukje heb behandeld, werd uitgesproken op 15 juni 1891. Gerrit was kennelijk niet onder de indruk; hij plaatste opnieuw verschillende advertenties, onder meer in het Algemeen Handelsblad en het Nieuws van den Dag. Het lijkt erop dat hij uit was op een openlijke confrontatie met Justitie, maar mogelijk had hij ook gewoon behoefte aan nieuwe inkomsten.
Amsterdam
In 1891 en 1892 belandde Gerrit in totaal zesmaal voor de kantonrechter. De archieven van de Amsterdamse kantongerechten uit deze jaren zijn vernietigd, maar dankzij het feit dat zowel de beklaagde als de ambtenaar van het openbaar ministerie in drie gevallen hoger beroep aantekenden, zijn we op de hoogte van de details van althans deze drie zaken. Hierin ging het opnieuw om het onbevoegd uitoefenen van de geneeskunde en het voeren van titels als doctor en arts, zonder dat de beklaagde daartoe gerechtigd was.
Amsterdam
Aan het begin van 1890 woonde Gerrit ‘op stand’ in de Tesselschadestraat op nummer 3. Het huis bestaat nog steeds. Het is inmiddels waarschijnlijk gesplitst in twee appartementen, maar voor zover ik heb kunnen nagaan, bewoonde het gezin Hofmans destijds het gehele huis. Gerrit was 49, Clasien 48 en hun jongste zoon Jan was 21.
Zoon Henk (24), inmiddels getrouwd, woonde sinds 1886 in Rotterdam.
Amsterdam – Muiden
Waarschijnlijk verslechterde de gezondheidstoestand van Reinier in de loop van 1854. In ieder geval kon het gezin niet meer rondkomen en moest het Huiszittenhuis* bijspringen. Bovendien verviel na zijn overlijden ook nog zijn pensioen van f 88,– per jaar.
